Przejdź do treści

Parę słów o definicji interpłciowości i terminologii.

Fundacja Interakcja używa następującej definicji interpłciowości:

“Interpłciowość to pojęcie parasolowe dotyczące osób, które rodzą się z ciałem, które nie wpisuje się w społeczne lub medyczne definicje typowych ciał żeńskich bądź męskich.”

Definicja ta nie określa konkretnych cech biologicznych, przypisania płci po urodzeniu, statusu prawnego, tożsamości płciowej ani orientacji psychoseksualnej. Osoby interpłciowe nie mają wspólnej tożsamości płciowej, jesteśmy bardzo zróżnicowaną populacją. Osoby ze zróżnicowanymi cechami płciowymi na tyle dorosłe, by swobodnie wyrażać swoją tożsamość psychoseksualną, mogą być heteroseksualne lub nie, a także cispłciowe (identyfikujące się z płcią przypisaną po urodzeniu) lub nie.

Interpłciowość to termin parasol obejmujący szeroką gamę naturalnie zróżnicowanych biologicznych cech płciowych. Cechy te, w zależności od typu interpłciowości, można określić w okresie prenatalnym, przy narodzinach, w okresie dojrzewania i w innych sytuacjach, na przykład podczas próby poczęcia dziecka. Każdy typ interpłciowości ma swoje własne cechy i różne stopnie ekspresji.

Definicja stosowana przez Fundację Interakcja nawiązuje do definicji stosowanej przez ONZ i inne organizacje zajmujące się tematyką praw człowieka.

Fundacja Interakcja zaleca niestosowanie wcześniejszej definicji interpłciowości, przedstawionej poniżej, z dwóch powodów. Po pierwsze dlatego, że opiera się przede wszystkim na modelu deficytów, czego nie mamy lub czego nam brakuje, po drugie dlatego, że chociaż odnosi się do cech fizycznych, często i niesłusznie jest interpretowana jako mówiąca o tożsamości psychoseksualnej lub klasyfikacji płci.

„Osoby interpłciowe rodzą się z cechami płciowymi, hormonalnymi lub genetycznymi, które nie są ani całkowicie żeńskie, ani całkowicie męskie lub posiadają jednocześnie cechy kobiece i męskie, lub cechy, które nie są ani kobiece, ani męskie”.

Fundacja zaleca również, odchodzenie od terminu “interseksualizm” czy “osoby interseksualne”. Terminologia ta jest raczej kalką niż tłumaczeniem angielskiego terminu intersex. Jest uważana za patologizującą oraz myląco nawiązującą do seksualności. Słowo sex w języku angielskim nie oznacza jedynie aktu seksualnego, ale również płeć biologiczną, dlatego poprawnym odpowiednikiem w języku polskim jest interpłciowość. Dodatkowe wskazówki dotyczące słownictwa można znaleźć tutaj.

Każdy podejmuje decyzje dotyczące języka, którego używa, na podstawie tego, co o sobie wie, słów, których uczą nas rodzice, medycy lub inne osoby, a także na podstawie przekonań lub doświadczeń związanych ze stygmatyzacją. Fundacja Interakcja szanuje wybory dokonywane przez osoby ze zróżnicowanymi cechami płciowymi. Jednocześnie jesteśmy przeciwni stosowaniu zwrotu „zaburzenia rozwoju płciowego” ze względu na patologizowanie cech interpłciowych.

Podobnie jak w przypadku wszystkich stygmatyzowanych mniejszości, wybór języka różni się w zależności od osoby i miejsca użycia. Badania Australijskie* pokazują, że 60% respondentów używa słów, w tym terminu interpłciowość, typ interpłciowości lub posiadanie cech interpłciowych itp. Stosowanie nazw diagnoz* (np. niewrażliwość na androgeny) oraz chromosomów płciowych jest również powszechne. Szczególnie godne uwagi jest to, że tylko 3% respondentów określa siebie terminem klinicznym „zaburzenia rozwoju płci”, podczas gdy 21% używa tego terminu, korzystając z usług medycznych, co może świadczyć o dostosowaniu języka do wymogów lekarskich, kiedy potrzebny jest dostęp do opieki medycznej. 

* lista nazw (diagnoz) znajduje się tutaj  

** “Intersex: Stories and Statistics from Australia” by Tiffany Jones, Bonnie Hart, Morgan Carpenter, Gavi Ansara, William Leonard, and Jayne Lucke https://ihra.org.au/30313/intersex-stories-statistics-australia/